Fotowoltaika zrewolucjonizowała sposób, w jaki pozyskujemy energię. Coraz więcej gospodarstw domowych i firm inwestuje w instalacje PV, dostrzegając nie tylko korzyści finansowe, ale i ekologiczne. Jednak niewiele mówi się o tym, co dzieje się z panelami po kilkunastu czy kilkudziesięciu latach pracy. A przecież każdy, nawet najbardziej wydajny moduł, w końcu traci swoje właściwości i staje się odpadem wymagającym specjalnego traktowania. Z roku na rok liczba zużytych paneli rośnie, a wraz z nią – potrzeba edukacji na temat ich prawidłowej utylizacji. W tym poradniku rozwiewamy najczęstsze wątpliwości i krok po kroku pokazujemy, jak bezpiecznie, zgodnie z prawem i bez zbędnych komplikacji pozbyć się zużytych paneli fotowoltaicznych, zapraszamy!
Gdzie można oddać zużyte panele fotowoltaiczne – od razu, bez zbędnych formalności?
Jeśli masz na posesji, w magazynie lub na dachu zużyte lub uszkodzone panele fotowoltaiczne, nie powinieneś traktować ich jak zwykłych odpadów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, moduły PV klasyfikowane są jako zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), co oznacza, że ich utylizacja musi odbyć się w sposób zgodny z prawem – i bezpieczny dla środowiska.
Na szczęście, dziś nie musisz samodzielnie szukać odbiorców ani tracić czasu na formalności. Oto kilka opcji, z których możesz skorzystać natychmiast.
Skorzystanie z usług autoryzowanej firmy recyklingowej
Najbezpieczniejszym i najbardziej kompleksowym rozwiązaniem jest przekazanie paneli fotowoltaicznych do autoryzowanej firmy specjalizującej się w ich recyklingu. Senda oferuje pełną obsługę obejmującą zarówno odbiór paneli z miejsca ich składowania, jak i ich legalne przetworzenie zgodnie z obowiązującymi normami środowiskowymi. Dodatkową korzyścią jest zapewnienie pełnej dokumentacji potwierdzającej prawidłową utylizację odpadów, co ma kluczowe znaczenie przy inwestycjach komercyjnych lub dotowanych ze środków publicznych.
Utylizacja paneli w ramach wymiany instalacji fotowoltaicznej
W przypadku modernizacji systemu fotowoltaicznego warto rozważyć przekazanie zużytych paneli firmie instalacyjnej, która montuje nowy zestaw. Coraz więcej wykonawców oferuje demontaż wraz z odbiorem i przekazaniem starych modułów do wyspecjalizowanego zakładu przetwarzania. Jest to nie tylko wygodne, ale również zgodne z ideą gospodarki obiegu zamkniętego, ponieważ ogranicza transport i zapewnia bezpośredni przepływ zużytego sprzętu do recyklingu.
Kto odpowiada za utylizację zużytych paneli PV?
Obowiązki związane z utylizacją paneli fotowoltaicznych zależą przede wszystkim od źródła ich pochodzenia oraz tego, czy mówimy o użytkowniku indywidualnym, firmie czy jednostce samorządowej. Zgodnie z przepisami prawa, zużyty panel PV to odpad kwalifikowany jako sprzęt elektryczny i elektroniczny, dlatego jego dalszy los regulują przepisy ustawy o ZSEE oraz system BDO.
W przypadku osób fizycznych, które nabyły panele na własny użytek, odpowiedzialność za ich przekazanie do odpowiedniego punktu zbiórki lub firmy recyklingowej spoczywa na właścicielu instalacji. Warto jednak pamiętać, że producenci oraz importerzy mają obowiązek zapewnienia możliwości bezpłatnego zwrotu zużytego sprzętu – co w praktyce oznacza, że w momencie zakupu nowej instalacji klient może skorzystać z tzw. zasady 1:1. Oznacza ona, że dystrybutor lub sprzedawca musi przyjąć stary panel w zamian za nowy.
Dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, takich jak właściciele farm fotowoltaicznych czy firmowe instalacje PV, obowiązek ewidencji, klasyfikacji i utylizacji zużytych paneli wynika bezpośrednio z przepisów o gospodarce odpadami. W takiej sytuacji najczęściej konieczne jest zawarcie umowy z firmą posiadającą stosowne zezwolenia, oraz udokumentowanie całego procesu w systemie BDO.
Jak wygląda proces recyklingu paneli PV – krok po kroku?
Recykling paneli fotowoltaicznych to proces złożony technologicznie, ale dzięki odpowiednim rozwiązaniom jest możliwe odzyskanie większości wartościowych surowców z każdego zużytego modułu. Dobrze przeprowadzony demontaż i przetworzenie paneli pozwala nie tylko na ograniczenie ilości odpadów trafiających na składowiska, ale także na realne ponowne wykorzystanie szkła, metali i krzemu w przemyśle.
Proces rozpoczyna się od odbioru paneli od klienta i ich wstępnej weryfikacji technicznej. Moduły, które nie nadają się już do użytku, kierowane są do rozbiórki. W pierwszym etapie oddziela się aluminiową ramę i zdejmowane są zewnętrzne elementy montażowe. Następnie całość trafia do procesu kruszenia, w którym oddzielane są warstwy szkła i tworzyw sztucznych od krzemu i cienkich warstw metali – najczęściej srebra i miedzi.
Z odzyskanych materiałów największy udział stanowi szkło, które może być ponownie wykorzystane w przemyśle budowlanym lub opakowaniowym. Aluminium z ramy kierowane jest do hut, a krzem trafia do dalszego oczyszczenia i użycia m.in. w przemyśle elektronicznym. Co istotne, recykling paneli PV w profesjonalnych zakładach, prowadzony jest w sposób bezpieczny dla środowiska i zgodny z krajowymi oraz unijnymi przepisami dotyczącymi gospodarowania odpadami.
FAQ: Panele fotowoltaiczne po zużyciu – rozwiewamy wątpliwości
Kiedy panel fotowoltaiczny staje się odpadem?
Panel fotowoltaiczny staje się odpadem w chwili, gdy nie może już spełniać swojej funkcji energetycznej — czy to z powodu uszkodzenia, zużycia, czy znacznego spadku wydajności. Dla instalacji komercyjnych przyjmuje się zazwyczaj próg 70–80% sprawności względem parametrów początkowych.
Co należy zrobić z uszkodzonym panelem fotowoltaicznym?
Uszkodzony panel PV powinien zostać przekazany do legalnego punktu zbiórki ZSEE lub autoryzowanej firmy recyklingowej. Samodzielne składowanie, wyrzucanie do odpadów wielkogabarytowych lub przekazywanie osobom trzecim bez stosownej ewidencji może narazić właściciela na odpowiedzialność prawną.
Co zrobić z panelami słonecznymi, gdy nie są używane?
Jeśli panele nie są już wykorzystywane, ale nadal zachowują sprawność, można rozważyć ich sprzedaż jako sprzętu używanego lub przekazanie do ponownego wykorzystania. Jeżeli jednak nie nadają się już do pracy, należy potraktować je jako zużyty sprzęt elektryczny i przekazać do recyklingu.
Jak mogę pozbyć się paneli słonecznych?
Najlepszym rozwiązaniem jest kontakt z firmą specjalizującą się w recyklingu paneli fotowoltaicznych. Profesjonalna firma — jaką jest Senda — zapewnia odbiór, legalną utylizację i niezbędną dokumentację. Alternatywnie, można oddać pojedyncze sztuki do punktu PSZOK, o ile pochodzą z domowej instalacji.
Czy recykling paneli PV jest obowiązkowy w Polsce?
Tak. Zgodnie z polskim prawem, panele PV traktowane są jako zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Ich utylizacja musi odbywać się zgodnie z przepisami ustawy o ZSEE, a niedopełnienie tych obowiązków może skutkować karami finansowymi i odpowiedzialnością administracyjną.
Zadbaj o środowisko, pozbywając się paneli zgodnie z przepisami
Rosnąca liczba instalacji fotowoltaicznych w Polsce to pozytywny trend, ale wiąże się również z odpowiedzialnością za to, co dzieje się z modułami po zakończeniu ich eksploatacji. Niezależnie od tego, czy jesteś właścicielem domowej instalacji, czy zarządzasz farmą fotowoltaiczną, obowiązek bezpiecznej i zgodnej z prawem utylizacji paneli spoczywa na Tobie. Nie warto tego odkładać ani szukać dróg na skróty.
Skorzystanie z usług certyfikowanej firmy recyklingowej, takiej jak Senda, to nie tylko wygoda i oszczędność czasu, ale przede wszystkim gwarancja, że zużyte panele zostaną zagospodarowane w sposób odpowiedzialny – z poszanowaniem środowiska i zgodnie z obowiązującymi normami.